Antworten

Vondelingen

Voor doelstellingen van dit forum, zie : 'Mensen van vlees en bloed' in het klembord.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Ook die vele vondelingen van vorige eeuwen verdienen een forumplaatsje...

Het aantal vondelingen was in BELGIË het grootst begin 19de eeuw : jaarlijks meer dan 9.000; nu 1 à 2 per jaar!
"Belgen inspireerden zich vroeger vooral op plaatsnamen voor de naamgeving, terwijl Nederlanders creatiever waren en bvb namen zochten in wat ze die dag voorgeschoteld kregen op tafel. Vandaar Cornelia Ansjovis, Dirkje Eijerkoek en Nicholaas Ossentong", verduidelijkt Carine Steverlynck, doctor in de pedagogische wetenschappen.
Soms gaf men namen in functie van het tijdstip: Julie voor een meisje, Augustus voor een jongen.
Vroeger werden baby's vooral in de winter te vondeling gelegd, wanneer arme gezinnen het nog moeilijker hadden. ,,Het waren vaak 'bastaarden' of arme kinderen die scheef bekeken werden en die ze zo op het platteland probeerden te krijgen om een stiel te leren.'' (De Standaard, 28.11.2006)

Verder ook via de goed verzorgde site :
http://home.scarlet.be/~tsd22610/page9.htm
bekend bij genealogen met voorouders in Vlaams-Brabant en de Antwerpse Kempen,
maar ook voor stamboomspeurders uit andere provincies de moeite waard;
zie ook eens de besprekingen van voor- en familienamen via de links op linkerblok.

voor NEDERLAND :
http://www.voornamelijk.nl/namen-van-vondelingen-2/

En, dit is een leuke uit Maastricht (NL) : 
http://www.vernoeming.nl/vondelingen-namen

And, last but not least, referenties van op het GNN-forum zelf :
gewoon eens 'vondelingen' rechtsbovenaan intikken en ook antwoord-6 van forumdeelnemer T. is interessant : http://nl.geneanet.org/forum/?topic=480800.0
Voor wat die OCMW-archieven betreft, die vind je in Vlaanderen ook in andere steden.

Altijd interessant om nog iemands verhaal te horen met vondelingen uit zijn stamboom, mvg, Greta
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Nog enkele VONDELINGEN links :

- Overzichtelijk met nog een aantal interessante wetenswaardigheden via Wikipedia :
http://nl.wikipedia.org/wiki/Vondeling

- Ook van OCMW Gent goeie info met zowaar een zoekrobot naar vondelingen :
http://www.ocmwgent.be/vondelingen.html

- Hierbij nog een interessante doopakte van een vondeling : http://nl.geneanet.org/forum/?topic=503568.0
De naam is ook weer spitsvondig : Descendre (afdalen)... een kind dat onder een brug werd gevonden;
hiermee niet bewerend dat alle Descendre's afstammelingen zijn van vondelingen ;-)
NB - Aarzel niet om hier vragen of verdere info over Vondelingen te plaatsen.  mvg, Greta

PS-02.06.2015 - Ook dit 'vondelingendebat' is interessant : http://nl.geneanet.org/forum/?topic=480800.0
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Kinderen te vondeling leggen was een primitieve vorm van gezinsplanning die in gans Europa voorkwam, voornamelijk in de steden.
Maar tijdens de Franse Republiek werd het in de gebieden onder Frans bewind verplicht om VONDELINGENREGISTERS bij te houden.

1) MECHELEN - Oude publicatie maar nog in gespecialiseerde bibliotheken :
"Mechelse vondelingen", Jan Grauls, 1943; digitale wegwijzers via :
http://stadsarchief.mechelen.be/nl/press/4168/uit-onze-collecties-vondelingenregisters.html PS - link doet het niet meer).

2) Een wel heel interessante digitale site van Familiekunde Vlaanderen, afdeling LEUVEN :
"Alfabetische lijst van vondelingen en onwettige kinderen uit de speciale doopregisters van O.L.V. ter Predikheren te Leuven,
bewerkt door P. De Clerck : http://www.familiekundevlaanderen-leuven.be/Online-bestanden/Vondelingen%20Predikheren%20Leuven.pdf
- Gerangschikt per voornaam en (zo gekend) ook per achternaam.
- De toegekende familienaam begon meestal met de eerste letter van de maand waarin de vondeling werd gevonden.
- Achteraan ook nog een lijst met Latijnse uitdrukkingen en oude plaatsnamen.

>>> Niet alleen voor wie opzoekingen doet in Mechelen en Leuven, maar ook in de (heel) wijde omgeving,
want deze kinderen werden nogal eens uitbesteed 'op den buiten' om bij de boeren te gaan werken.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Via http://www.ethesis.net/index.htm
Een samenvatting van een licentiaatverhandeling over :
De zorg voor verlaten kinderen, wezen en vondelingen in het Brugse (1796-1925), door J. Dickx, 2002/2003
http://www.ethesis.net/brugge_vondeling/brugge_vondeling_inhoud.htm
>>> Onderzoek ook een bron van informatie voor iedere genealoog omtrent VONDELINGEN in vorige eeuwen.

NB - Thesissen behoren tot de WETENSCHAPPELIJKE PUBLICATIES;
dat houdt in dat er NIETS kan uit overgenomen worden (lees : gepubliceerd)
zonder toelating van de auteur + bronvermelding.
verdonckw
verdonckw
Beiträge: 296
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Text
Den Stammbaum ansehen

Re : Vondelingen

Beitrag von verdonckw »

Hier nog een vondeling Gulickx Marcus http://gw.geneanet.org/verdonckw_w?lang=nl&p=marcus&n=gulickx&oc=1

Gulickx Marcus is op 25 april 1686 als vondeling gevonden tegenover het staminee t Gulick ongeveer 3 weken oud. café 't Gulick gelegen in de Moriaanstraat 17 te Antwerpen. Op dit moment (2015) is er het cafe Quinten Matsijs. Als je dus ooit in Antwerpen komt en je gaat in het cafe Quinten Matsijs iets drinken of eten denk dan even aan Marcus Gulickx die 330 jaar geleden aan de overkant werd gevonden werd en zijn familienaam te danken heeft aan het cafe. Schol  :)
Dit is Verdonck, die stoute gast,
Wiens kaekebeen elck een aen tast.
Op niemant, groot, noch kleijn, hij past,
Dies raeckte hij in 't werckhuis vast.
anno 1627
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Hier nog een interessante tekst van E. Lardon, Heemkundige Kring Wissekerke,
over een te vondeling gelegd kind te ANTWERPEN.  Het kreeg de familienaam Lardon (> spek),
verwijzend naar een gezond, mollig kind; wellicht van een rijkere vrouw.
http://www.wissekerke.be/tijdschriften/1981/1981-4%20VAN%20VONDELING%20TOT%20STAMVA.pdf PS Link doet het niet meer.
Enkele weetjes uit deze wat oudere maar uitvoerige tekst :
>>> Een onwettig kind werd door de armere bevolking als een onvermijdelijk kwaad gezien en soms had een boerenmeid al enkele 'voorkinderen' toen ze trouwde
      (en kregen die de naam van haar echtgenoot, al dan niet de verwekker...).
>>> In de rijkere klassen werd een onwettig kind aanzien als een schande (+ minder kans op een goede partij)
      en zo werden er veel meer kinderen te vondeling gelegd door hen...
>>> Vooral in de steden veel vondelingen, i.c. te Antwerpen, zie p.1 onderaan + p.2 bovenaan.  Medio 16de eeuw meer dan 2.000 vondelingen...
>>> Te Antwerpen was er een "knechtjenshuis' en een "maegdekenshuis" enkel voor vondelingen. 
      Op de 100 v. bereikten slechts 48 hun 1ste levensjaar en maar 22 hun 12de.!
>>> Tussen 1811 en 1860 moest elk arrondissement een vondelingenschuif hebben met gemiddeld 55 vondelingen per jaar.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Aankondigingen :
"Van Mozes tot... vondelingen in elk tijdperk" door C.G. in Deinze op 08.11.2016 :
http://familiekunde-vlaanderen.be/activiteiten?cdbid=64a75314-f60a-44d5-9abb-01b99efc1cae

"De Amsterdamse weeshuizen door D.H. te A'dam op 22.11.2016
http://www.ngv.nl/Agenda/homepage.php?action=ListItem&site=ASD&frams=y&ident=4190 

Artikels :
"Vader onbekend", themanummer van het tijdschrift "Gens Nostra" :
http://www.ngv.nl/Nieuws/homepage.php?action=ListItem&ident=1254&site=NGV&frams=y
Reeds uit 2011 maar wellicht nog te bestellen of in (gespecialiseerde) bibliotheken.

Recent artikel vanuit Maastricht :
http://www.ngv.nl/Nieuws/homepage.php?action=ListItem&site=NGV&frams=y&ident=3099
PS - Inloggen nu verplicht voor Nederlandse aankondigingen (NGV).
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
(1)
Nooit meer vondelingen dan in de 19de eeuw en dat door de anonieme verstedelijking in het industriële tijdperk...
Geen wonder dat (kinder)romans met een vondeling als hoofdpersonage zo immens populair waren & nog zijn + werden verfilmd :
- De Engelsman Charles Dickens (1812-1870) met "Oliver Twist" (1838) en later :
- De Fransman Hector Malot (1830-1907) met "Alleen op de wereld" (1878).
Iemand vertelde me over haar overgrootmoeder die te vondeling was gelegd, maar (zoals bij die 2 kleine romanpersonages) vergezeld van enkele voorwerpen,
alsook een halve kaart... (die andere helft zal de moeder levenslang behouden hebben).  Hier maakte de moeder van de vondeling zich nooit kenbaar,
maar regelmatig werd er een flinke som geld via-via geschonken voor dat kind... blijkbaar een rijkere dame die anoniem haar moederhart liet spreken...
Vrouwen legden hun kind meestal uit armoe te vondeling, maar... al evenzeer rijke dames omwille van hun reputatie en hoop op nog een 'gunstige' huwelijk .
(2)
Binnengekregen van Familiekunde Vlaanderen, regio Gent :
Tentoonstelling "Ieder kind telt"  verlengd tot en met 3 maart 2017! Hen citerend : 
Kinderen te vondeling leggen of achterlaten is een fenomeen van alle tijden. Ook bij ons kwam dit regelmatig voor. 
Tussen de 18e en de 20e eeuw werden meer dan 20.000 kinderen opgevangen en geregistreerd in GENT. 
Maar waarom werden deze kinderen achtergelaten? Waar werden ze achtergelaten? Bij wie kwamen ze dan terecht?
En wat is het onderscheid tussen gevonden, verlaten, verweesde en bestede kinderen? 
Aan de hand van authentieke voorwerpen, geluid- en beeldmateriaal, foto’s en archiefstukken vertellen we hun levensverhaal.
Openingsuren: elke werkdag van 9u tot 12u en van 13u30 tot 16u, gesloten op vrijdagnamiddag, en tussen Kerst en Nieuwjaar
Waar: Archief OCMW Gent | Neermeerskaai 1B | 9000 Gent - Extra info via :
http://www.ocmwgent.be/Archief.html > zoekrobot vondelingen > bestedelingen.
NB - Zie ook voorgaand tekstje met nog een aantal evenementen over vondelingen.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
In "De Levensboom" van Familiekunde Vlaanderen, afdeling Meetjesland (2016, nr.4),
een grondige  studie (33blz.) van L. De Baets en F. Bastiaen over :
"Aalterse pleegezinnen voor (maar liefst 76) Gentse vondelingen, 1830-1876"

Wat hier voor Aalter in al zijn details werd onderzocht, geldt ook voor veel andere dorpen.
Online info hierover bij ocmw-Gent; in andere steden is het ter plaatse zoeken.
Deze studie is nog maar het begin van een veel groter onderzoek in de komende jaren.

Enkele vaststellingen :
- Nadat baby's te Gent in een vondelingenschuif werden gelegd, kwamen ze een korte tijd bij een voedster terecht
  en vandaar werden ze naar het platteland gebracht...
- Vondelingen werden bij arme, ongeletterde families geplaatst die er een vergoeding voor kregen,
  maar verbazend veel van deze wichtjes overleden binnen de eerste maanden...
- Het overlijden van een vondeling werd meestal niet aangegeven door de pleeggezinnen,
  maar door een ambtenaar, wat niet duidt op een affectieve band met het 'tweede-rangskind'...
- De minderheid die het overleefde werd op 12 jaar 'afgedankt' (zoals dat werd genoteerd)...
- Voor de genealoog kan vooral de extra info van zo'n opvanggezinnen interessant zijn...

Ook nog iets over hun achternaam (ook reeds te pas gekomen in voorgaande tekstjes) :
- Nogal wat vondelingen werden naar een 'verre' plaatsnaam vernoemd zoals :
  Van Lübeck - Van Regensburg  - Van Coppenhagen - Van China - Tripoli - Van Denemarken
- Naamgeving gebeurde in de steden soms alfabetisch, zoals de wereldberoemde romanfiguur,
  de vondeling Oliver die Twist werd vernoemd omdat de 'T' aan de beurt was.
- Soms waren namen levenslange etiketteringen, zoals  : Armentier - Bystand - Naelde (graatmager)...

PS - Voor belangstellenden : een jaarabonnement voor het 3-maandelijks tijdschrift bedraagt 3€ voor leden van Familiekunde Vlaanderen. 
Verder verschijnt een uitgebreider versie van deze studie in het nieuwe jaarboek : "Appeltjes van het Meetjesland", jaargang 2016;
ook te vinden in lokale, al dan niet gespecialiseerde bibliotheken.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
(1)
Nog een verhelderende en grondige tekst over vondelingen van P.D. voor de Heemkring Opwijk-Mazenzele
>>> Voor mensen uit de streek, zeker de ganse H.K. site eens van dichtbij bekijken!
(2)
Het andere vondelingentopic met vooral casussen. (9 tekstjes)
(3)
Nogal wat vondelingen werden genoemd naar de plaats of het dorp waar men ze vond - logisch toch...
Zo tel ik zelf 2 Van Maldeghem-lijnen in Oost-Vlaanderen (o.a. één te Maldegem zelf), maar...
vraag blijft nog of deze nazaten zijn van de invloedrijke Heren van Maldeghem...
De meeste heren en edelen zijn immers gekend onder de naam van hun woonplaats (kasteel)...
Maar... er werd te Gent ooit eens een vondelingenjongen Van Maldeghem genoemd... 
Opletten dus met dit soort valkuilnamen; alleen archiefwerk brengt hier uitsluitsel!
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
(1)
Familiekunde Vlaanderen, regio Deinze organiseert nu 25 juni een avond over vondelingen :
"Van Mozes tot... vondelingen in elk tijdperk", zie verder :
https://familiekunde-vlaanderen.be//activiteiten?cdbid=dd095da6-6092-473a-9ccf-ffdab2b31cfc
(2)
In de mastersproef van P. De Rycke (U.G., 2017-2018) is het 2de hoofdstuk,
waarin een geschiedkundig kader wordt geschetst van vondelingen in België, interessant voor ons
https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/508/427/RUG01-002508427_2018_0001_AC.pdf blz. 8 t.e.m. 19
(3)
De link naar de baanbrekende studie van J. Grauls is (voorlopig) niet meer beschikbaar,
(in tekst van 01.07.2015); daarom een bespreking van het werk via :
https://www.dbnl.org/tekst/_naa002197001_01/_naa002197001_01_0012.php
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
C. Gekiere geeft op 11.05.20 zijn voordracht over vondelingen te Gent, zie :
http://www.familiekunde-gent.be/activiteit/voordracht-van-mozes-tot-vondelingen-in-elk-tijdperk/
(evenement aanklikken in rechterkolom en op de blz. zelf naar beneden scrollen).
Genealogisch belangrijk is dat tijdens de Franse Republiek het in de gebieden onder Frans bewind
verplicht werd om vondelingenregisters bij te houden.


Zo : https://www.ocmwgent.be/OCMW/projecten-archief/Kinderen.html
In de 76 registers uit het Archief OCMW Gent werden afzonderlijk
de gevonden, verlaten, verweesde en bestede kinderen opgenomen tussen 1735 tot 1984.
In totaal werden meer dan 20.000 kinderen geregistreerd.

Vraag ook eens als PDF op : Vondelingen in de 19de eeuw kregen rare namen

NB - Het valt op dat sommige linkjes in vorige tekstjes het niet meer doen, nu 'dode' linkjes zijn
Daarom zelf eens googelen op : vondelingen in vorige eeuwen, eventueel verfijnen met een plaatsnaam.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
(1) Voor wie de aankondiging via de GNN-blog van 10.06.2020 miste : https://www.amsterdam.nl/nieuws/nieuwsoverzicht/vondeling/
Boeiende aankondiging vanuit Amsterdam én interessant lezen voor eenieder.

(2)
In Brugge sprak men van niemandskinderen. Meestal ging het om zeer jonge kinderen die te vondeling werden gelegd
omdat de ouders of de jonge ongehuwde moeder geen andere uitweg meer zag...
Bij het vinden was er de registratie in merkwaardige processen-verbaal, en bijzondere naamgeving.
Er waren de merkwaardige vondelingenbriefjes en herkenningstekens zoals halve speelkaarten...
Toch nog een ultieme poging om ooit haar/hun kind terug te zien?....
De vondelingen werden door de kerkelijke en wereldlijke instanties opgevangen in vondelingentehuizen.
Als ze het geluk hadden in leven te blijven werden ze vanaf 8 à 10 jaar uitbesteed bij particulieren meestal voor huishoudelijke taken.
(R.Ruys, Heemkunde Vlaanderen)

(3) Database met bijna 9.000 19de-eeuwse vondelingen en weeskinderen uit heel Nederland online :
https://historiek.net/database-met-namen-19de-eeuwse-vondelingen-en-weeskinderen-online/64762/

(4)
"De vondelingen" van Diane De Keyser : https://www.vanhalewyck.be/de-vondelingen.html

(5) Ook eens de zoekterm 'enfants de la patrie' intikken in de zoekrobot : rechtsboven op het openingsblad van ons forum.
annemie1905
annemie1905
Beiträge: 6
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Hallo
Jacques Joachim is mijn betovergrootvader.
Geboorteakte 2154 (°03/07/1834) : https://search.arch.be/nl/zoeken-naar-archieven/zoekresultaat/inventaris/rabscan/eadid/BE-A0541_006757_006696_DUT/inventarisnr/IRS0000596785272/level/file/scan-index/266
De aangifte wordt gedaan door de vroedvrouw. Op de akte wordt enkel zijn moeder vermeld, geen vader.
Ik heb geen enkele mogelijkheid om verdere opzoekingen te doen.
Toevallig val ik tijdens mijn opzoekingen op een geboorteakte van een Jacques Joachim, te vondeling gelegd in Namen.
Geboorteakte (°19/03/1810) in bijlage.
Op welke basis wordt er aan een vondeling een naam gegeven ?
Er is waarschijnlijk geen enkele link maar toch bizar dit vast te stellen.
Bij mijn zoektocht viel ik op hetvolgende :
https://www.familysearch.org/search/record/results?q.givenName=jacques&q.surname=joachim&f.recordCountry=Belgium&m.defaultFacets=on&m.queryRequireDefault=on&m.facetNestCollectionInCategory=on&count=20&offset=0
1. De vondeling sterft op 9 maand (geboren en overleden in Namen)
2. Wat doet mijn Jacques Joachim 60 jaar na datum in Namen ?
Bedankt voor eender welke hulp.
Annemie
Dateianhänge
JOACHIM JACQUES GEBOORTE NAMUR.pdf
(528.2 KiB) 21-mal heruntergeladen
krisvr
female
Beiträge: 506
Eingabeform: Text
Navigation: Text
Den Stammbaum ansehen
Hallo
Een antwoord op je vraag ivm de naamgeving vind je misschien in een andere bijdrage: https://www.geneanet.org/forum/viewtopic.php?t=411405&start=165.

Het valt me op dat zeer veel gevonden kinderen uit de periode maart 1810 (Namen) een dubbele voornaam lijken te krijgen, of dat de ‘familienaam’ eigenlijk ook een voornaam is, maar dat is zeker geen algemene regel.

Ik weet niet waarom je denkt dat er een verband kan zijn tussen de vondeling en jouw voorvader. Maar ik deed uiteraard geen opzoekwerk hierover. Is het enkel omwille van de naam of heb je andere aanwijzingen? Er is in Namen trouwens op 20 maart 1810 ook een geboorteaangifte van J.J., wel met de familienaam Oger.

Ik vrees dat een vondelingennaam weinig vertelt over het kind zelf, hoogstens over vindplaats of -tijd. Zo heb ik het vroeger altijd horen vertellen.

Veel succes met je zoektocht!

Kris
Antworten

Zurück zu „Dagelijks leven van uw voorouders“