Antworten

Oude beroepen

Voor doelstellingen van dit forum, zie : 'Mensen van vlees en bloed' in het klembord.
esarara
male
Beiträge: 110
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen

Re: Oude beroepen

Beitrag von esarara »

Mooi stukje werk!

Helaas kom ik bij de "S" niet tegen wat ik zoek: SCHUTTELAAR. (Wel over een Schutter of Schotter)

Zou Schuttelaar een oud beroep kunnen zijn?

NB bij het zoeken op SCHUTTELAER of SCHUTTELAERE kom ik aardig wat resultaten tegen in onder andere België en Noord Frankrijk. Misschien is het een oud frans beroep?

NB ik heb een Schuttelaerstraat in Ieper gevonden. Liévine de Schuttelaere geboren rond 1425 zou burgemeester van Brugge zijn geweest. Misschien dat het een verwijzing naar een plaats is?

Ik ben benieuwd naar jullie mening.

Groeten,

Silvio Rademaker
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Hierbij de volledige uitleg van gerenommeerd taalkundige dr. F. De Brabandere;
In één item worden volgende naamvarianten genoemd :
(de) SCHUITENEER, (de) SCHUYTENE(E)R, de SCHUIJTENEER, de SCHUYTTENEER, maar ook
de SCHUYTTELAERE, de SCHUTNER, SCUTTENER, SCUT(T)ENAIRE,, SCUTNAIRE, ESCUT(E)NAIRE
Middelnederlands voor schipper : schutenaer (voorheen ook schuitenvoerder genaamd).
FDB citeert ene Willem de Schuyteneer, Nieuwland in 1537 en
ene Bern. Schuytener te Beveren in 1577.
(Welk Beveren? Er zijn er 4 in Vlaanderen...).

Zoals je ziet heel wat (streek)varianten in Vlaanderen... meteen ook meer zoekmogelijkheden!

NB - Nog iemand met wegwijzers? Zie daarvoor ook de forumvraag + info :
https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?f=5500&t=601462
esarara
male
Beiträge: 110
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen

Re: Oude beroepen

Beitrag von esarara »

Hallo Greetje,

Ik ben geweldig blij met dit forum! :) En met jouw hulp!

Hier had ik natuurlijk nooit zelf op kunnen komen. Heel fijn dat onervaren zoekers zoals ik zo fijn geholpen worden.

Dank je wel!

Groeten,

Silvio Rademaker
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Teksten op basis van 18de eeuwse 'secundaire bronnen' met boordevol informatie over
de koster-schoolmeester (pt.7), de smid (pt.acht), de molenaar (pt.9) en de herenboer (pt.10) :
http://www.zwinstreek.eu/geschiedenis/heemkundige-kringen/zoeken-in-publicaties/12563-heist-in-de-18de-eeuw-aspecten-uit-het-dagelijkse-leven-deel-ii-1-van-3-2007-03
En onder pt.7 staan er n.a.v. het bouwen van een schooltje nog beroepen vermeld mét
de namen van de metser, de timmerman, de tegheldecker (dakwerker) en de glazenier.

Onthullend voor allen met roots in & rond Heist aan Zee, maar evenzeer
voor de naburige dorpen en bij uitbreiding inzicht biedend voor andere streken.
Verrijkend voor je familiegeschiedenis en stimulerend om zélf oude documenten op te zoeken!

Ook opzoekingen over herenboeren (pt.10), de pastoors (pt.11), de vissers (pt.12),
zie : http://www.zwinstreek.eu/202-geschiedenis/heemkundige-kringen/publicaties-heemkunde/12564-heist-in-de-18de-eeuw-aspecten-uit-het-dagelijkse-leven-deel-ii-2-van-3

Over de lokale overheid (pt.3) : hoofdmannen (burgemeester) & schepenen,
pointers en ontvangers (pt.4), griffiers, (politie)officiers ('berijders') en de baljuw, zie :
http://www.zwinstreek.eu/202-geschiedenis/heemkundige-kringen/publicaties-heemkunde/12560-heist-in-de-18de-eeuw-aspecten-uit-het-dagelijkse-leven-deel-i-1-van-4-2007-02

En over de brouwers-herbergiers (pt. 6) :
http://www.zwinstreek.eu/202-geschiedenis/heemkundige-kringen/publicaties-heemkunde/12562-heist-in-de-18de-eeuw-aspecten-uit-het-dagelijkse-leven-deel-4-van-4-2007-02

Natuurlijk ook over de vissers in Heist (pt.13 + vorig document, onder pt.12), zie :
http://www.zwinstreek.eu/202-geschiedenis/heemkundige-kringen/publicaties-heemkunde/12565-heist-in-de-18de-eeuw-aspecten-uit-het-dagelijkse-leven-deel-ii-3-van-3-2007-03

Online vrijgegeven door de Heemkundige Kring "de Zwinstreek" waarvoor onze dank.
Hopend dat ook andere Heemkringen zo'n waardevolle teksten delen met velen en dat
wij genealogen documenten in ons bezit (archief) delen met collega's en heemkringen...
zo een voortdurende en verrijkende wisselwerking :-)

PS-1 - Over kosters-onderwijzers en landbouwers zijn er aparte topics op dit forum.
PS-2 - Vragen over 'beroepen', maar ook info uit andere streken (NL + VL) blijven hier welkom.
PS-3 - Blz. 1 en 2 via de cijfertjes 1 en 2 rechtsboven of ,-onder.
jvankeymeulen
jvankeymeulen
Beiträge: 63
Heb in Brussel bij een geboorteakte van een voorouder als beroep bij een comparant verwaresse. Ik vermoed dat dit vroedvrouw betekende?
https://nl.geneanet.org/archives/actes/actesenligne/3143474
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Een beroep dat ik zelf nog niet tegenkwam, maar dit is wat ik er van maak...

Uit een lijst van Brabants idioticum (= dialectkunde) :
Achterwaresse of verve aresse, kraambewaarster, baker, ook goeivrouw (goede-vrouw),
fr. garde-couches. Syn. achterwaerster, verwaerster
Bron : archief voor Nederlandse Taalkunde, d.3, dr. A. de Jager, blz.84

In online krantenartikels (zo uit "Het nieuws van de dag", 26.02.1814) heeft men het over
de school der verwaressen - dus - niet zo maar een beroep dat 'in de tijd der Parochieregisters'
van moeder op dochter werd door gegeven, maar al beetje te vergelijken met vroedvrouwen nu.
In de dorpen waren dat in de 19de eeuw nog traditioneel de oudere vrouwen van boven de 55j.,
maar in de steden al 'geschoold personeel'. Ze stonden blijkbaar ook in voor wat nazorg.

Voor aanvulling vatbaar. mvg, Greta
jvankeymeulen
jvankeymeulen
Beiträge: 63
Dank interessante uitleg!
pjbwilde
male
Beiträge: 33
Eingabeform: Text
Navigation: Text
Den Stammbaum ansehen

Re: Oude beroepen

Beitrag von pjbwilde »

Beste lezers,
ook ik wil een bijdrage leveren aan het vermelden van een oud beroep.
Hoewel de naam nog steeds gebruikt wordt gaat het hier toch om een beroep wat niet meer voorkomt.
Het zit zo, een oom vertelde mij 50 jaar geleden het verhaal van zijn grootvader, deze was namelijk "visserman".
Niet erg ongewoon, maar hij oefende dit beroep uit in de haven van Amsterdam, nog voor het jaar 1900.
In die tijd was die haven nog minder geschikt als viswater dan nu (een groot open riool), maar het had ook niets met vissen te maken maar wel met "opvissen".
In die tijd werden de schepen of boten nog met de hand gelost door vele sjouwers, die lopend over een smalle plank, vaak nog schuin aflopend naar boot of kade, een karig loon probeerden te verdienen.
En ja, dan valt er wel eens wat in het water, kan gebeuren. In dat geval werd, in overleg met de bootsman, de visserman er bij gehaald, die met zijn roeiboot naar de plaats van het ongeval kwam en op aanwijzing van de sjouwers probeerde de last uit het water te vissen.
Terloops werd dan ook even doorgegeven wat de waarde van het gebeuren wel niet was. Dat bepaalde namelijk ook wat de visserman kon ontvangen voor het boven water halen. Een zak meel of zo wat toch bedorven was lieten ze mooi liggen natuurlijk, maar als het echt om iets waardevols ging, kon het aardig in de papieren lopen.
De visserman moest er immers zijn gezin van onderhouden en de sjouwer die wat had laten vallen kon natuurlijk vertrekken en die moest ook betaald worden, want die zat namelijk in het complot!
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
(1) t.a.v. P.B.
Bedankt voor de bijdrage en... googelen op visserman levert inderdaad niets op,
wat bevestigt dat mondelinge overlevering nog heel wat kan opleveren.

(2) t.a.v. alle volgers van dit topic
Maar ook lokaal historische studies (in heemkringen in Vlaanderen) kunnen boeiende lectuur opleveren,
zo over het beroep van schelpenvisser e.a. uitgestorven beroepen die met de vishandel te maken hadden :
https://www.oudzandvoort.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=51
(toevallig ontdekt omdat in de 1° alinea iets over een visserman staat).
Veel 'local historians' geven trouwens (online) kwartaalblaadjes uit :
https://www.oudhoorn.nl/kwartaalblad/pdf/oud_hoorn_2006_2.pdf
Ook voor Vlaanderen al een aantal doorgegeven op dit 'oude beroepentopic'.

(3)
En, nog iets over die typische winterberoepen zoals mandenvlechters, bezembinders,
touwslagers : https://nl.wikipedia.org/wiki/Touwslager
(trek)ganzenvangers : https://nl.wikipedia.org/wiki/Ganzenvangen
dat alles vooral uitgeoefend wanneer er geen buitenwerk was op de velden,
vandaar dat onze voorouders met soms meerdere beroepen staan geregistreerd.

(4)
Ook in de volkstaal (dialect) zitten uitgestorven beroepen...
In het Noorden van Vlaanderen (tegen Nederlandse grens) zei men tegen een man of opgroeiende knaap
die overmatig at dat hij "at als een 'dieke(n)delver" (dijkengraver of ook grachtenuitdieper, nog zo'n zwaar winterwerk) ;
zulks met de bijgedachte dat iemand die om een dubbele portie vroeg
(in karige tijden!) verondersteld was om ook dubbel fysiek te werken.
En kanalen werden ook grotendeels manueel uitgegraven... onvoorstelbaar nu!!
evanaerschot
evanaerschot
Beiträge: 40
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Ik kom hier net Labeurster, Labeurman en kleine Labeurman tegen!

Zijn dit eenvoudigweg Arbeiders(ters) of heeft dit toch een specifieke betekenis?
dclaessens
dclaessens
Beiträge: 490
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Gevonden op: http://gtb.inl.nl/search/
(veld "origineel trefwoord" invullen)

LABEUREN
Woordsoort: ww.(intr.,trans.,zw.)

Modern lemma: labeuren

onz. en bedr. zw. ww. Mnl. labeuren. Van Labeur.
–↪1. Ingespannen bezigheid verrichten, arbeiden, zich inspannen. Onz. Sedert lang verouderd.
↪— Soms zooveel als: tobben.
↪2. (Het land) bebouwen, boerenwerk doen; bepaaldelijk: (een akker) met ploeg of spade bewerken. Bedr., en ook absoluut gebruikt (zie b.v. schuerm. [1865-1870] en jongeneel).
Dat landt labeuren, Arare, colere terram, plant. [1573].
Dezen pleyn indien hy ghelabeurt wiert, soude vruchtbaer zyn, surius bij de bo [1646].
Die de goederen t'synen profyte heeft gelabeurt, besaeyt ofte andersints heeft bedreven, bij de bo [1694].
Een kloeke, jonge hand Die delft, en de aarde spit en wendt, Labeurde 't doode land, v. ackere, Winterbl. 124.
Afl. Labeurder, labeuring.
Samenst. Labeurgrond: die geschikt is om bebouwd te worden
Labeurland, bouwland
Labeurman, ploeger (”Inne goeie, inne slächte labeurman”, tuerl.)
Labeurpaard, mnl. labeurpaert, landbouwpaard (”Yemandt in de voorsz Quartieren eenigh Labeur-paerdt pretenderende te houden, sal de selven … moeten laten opteyckenen”, Gr. Placaetb. 4, 1274 b [1691]); vandaar: zuchten, zweeten gelijk een labeurpaard (joos [1900-1904]).
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Aan de prima reactie van Dirk kan ik niets meer toevoegen, alleen dat...
het woord nog wordt gebruikt in Oost,- en West-Vlaanderen in de spreektaal.
Zo heb ik de ganse namiddag 'gelabeurd' (= hard gewerkt) in onze tuin.
Tot medio vorige eeuw was er nog veel handenarbeid, o.a. het planten en oogsten op hete zomerdagen...
Keihard labeuren! Hier dus wellicht boerenmeiden en ,- knechten . mvg, Greta
NB - naar boven scrollen voor reactie van D.C.!
evanaerschot
evanaerschot
Beiträge: 40
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Bedankt voor jullie snelle reactie, en mijn vraag levert weer een interessante link naar een databank op die ik nog niet had.

Mvg.
Eddy
wdemaesschalck
male
Beiträge: 3534
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Iemand die weet wat het beroep van "ekelaar" inhield ? En wat een "uitgaander" deed. Beide beroepen terug te vinden in het Oost-Vlaamse Zele (volkstelling 1796)
Dank.
William
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Beiträge: 2598
Eingabeform: Grafisch
Navigation: Grafisch
Den Stammbaum ansehen
Vermoedelijk van hekelaar, want vele woorden beginnend met 'h' raakten die 'h' kwijt in de spreektaal
- zeker in West-Vlaanderen... Ook in jouw streek?
Het beroep van hekelaar staat haarfijn beschreven op volgende Hollandse site :
https://www.geni.com/projects/Hekelaars-in-de-familie/18040
Een beroep waarmee je 'tussen hennep en zeildoek in zat'; zeildoek dat o.a. nodig was voor windmdolens (...).
De hekelaar vormde een belangrijke schakel in het touwslagersproces; hij was een echte specialist.
Het hekelen bepaalde namelijk de kwaliteit van het eindproduct.

Ook te vinden op : http://www.beroepenvantoen.nl/ (onder de H).
Het beroep vooral in Nederland aangetroffen maar ook in Vlaanderen kwam het beroep voor,
zo 'hekelaar' in een lijst van beroepen te Mechelen.

En, de familienaam (H)ekelaar met talrijke varianten komt ook voor, vooral in Nederland.

mvg, Greta. Aanvullingen blijven welkom en de 'uitgaanders' volgen nog van zodra even tijd.
Antworten

Zurück zu „Dagelijks leven van uw voorouders“